Doğuştan gelen kalp kusurlarından, koroner arter hastalığı, ritim bozukluğu, konjestif kalp yetmezliği gibi edinsel kalp hastalıklarına kadar değişebilen dolaşım sistemi hastalıklarını inceleyen, tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıp uzmanlığıdır.
Tansiyon, diyabet, kolesterol, obezite gibi kalp damar sağlığını olumsuz etkileyen kronik hastalığa sahip bireyler, yaşlılar, sigara vb. tütün kullanıcıları, günlük egzersiz planı olmayan sedanter bir yaşam sürdüren bireyler, ailesinde kalp hastalığı öyküsü bulunan kişiler ya da daha önce kalp rahatsızlığı geçirmiş olan hastalar; kalp ve damar sağlığı açısından normal topluma göre riskli gruptadır.
Kalp hastalıkları açısından riskli grupta olan bireylerin yukarıdaki belirtilerden herhangi birini hissetmesi ya da fark etmesi durumunda daha dikkatli davranması ve en kısa sürede kardiyoloji hekimi kontrolüne gitmesi gerekmektedir.
Kalp damar hastalıkları tüm dünyada en sık görülen ölüm nedenidir. Günümüzde modern tıbbın sürekli ilerlemesiyle yaşanan olumlu gelişmeler ve teknolojik yeniliklerle hastalıklara erken teşhis konulması, tedavide yüz güldüren sonuçların artmasını sağlamıştır.
Göğüs, el ve ayak bileklerine yerleştirilen iletken elektrotlar yardımı ile kalbin; kasılması sırasında ortaya çıkardığı elektriksel aktiviteyi, ritmini ve frekansını grafiksel olarak kaydeden dalga formudur. EKG kalp krizi, ritim bozuklukları, vücuttaki elektrolit dengesizlikleri gibi hastalıkların tanısında kullanılır. Hızlı sonuçların alındığı, güvenilir ve ağrısız bir işlemdir.
Kalbin iç yapısı ve fonksiyonunun ultrasonik ses dalgaları yardımıyla görüntülenmesi işlemidir. Transdüser adı verilen tüp şeklindeki alet, hastanın göğsü üzerinde gezdirilir ve ses dalgaları kalbe gönderilir. Kalp kapakçıkları, duvarları ve kaslarından; gönderdiğimiz ses dalgaları transdüser cihazına tekrar yansır, cihaz bunu bir görüntüye çevirir ve monitöre yansıtır. Radyasyon içermez, gebelerde ve bebeklerde güvenle kullanılabilen bir görüntüleme yöntemidir. Kalp büyümesi, kalp kapak hastalıkları, kalp duvarlarındaki kalınlaşmalar ve kalp yetmezliği gibi birçok yapısal kalp hastalığının tanısında kullanılmaktadır.
Kalbin egzersiz gibi bir yük altındayken ( en hızlı çalıştığı zamanlarda) oluşturduğu elektriksel aktivitenin ölçülüp, kaydedilmesidir. Egzersiz öncesi EKG cihazına bağlanan, koşu bandı üzerindeki hastadan; sırasıyla yavaş ve hızlı koşular yapması istenir. Bu koşular sırasında hastanın şikayetlerinin artıp, artmadığı gözlenir. Kalp – damar hastalıklarının, koroner arterlerdeki tıkanma veya darlıkların sebep olduğu kalbin yeteri kadar kanlanamadığı durumları belirlemek için yapılır.
Küçük boyutlarda, pille çalışan, taşınabilir holter cihazının bel bölgesine yerleştirilip, gün içerisindeki kalbin elektriksel aktivitesini ve ritmini ölçmesi işlemidir. 1 ya da 2 gün boyunca 7/24 ölçüm yaparak verileri kaydeder. Çarpıntı, merdiven çıkmakta zorlanma ve bayılma şikayetleriyle gelen hastalarda; anormal kalp ritimleri ve kalp kasına yeterli kan akışının olmadığı hastalıkların araştırılmasında tercih edilir. Holter cihazından gelen iletken elektrotlar cilt üzerine yapıştırılıp, sabitlenir. Hasta işlem sonrasında eve gidebilir ve duş dışındaki bütün günlük normal aktiviteleri yapabilir.
Kalp kateterizasyonu ve anjiyografi; basit tanımla damarların görüntülenmesi anlamına gelir.
Hasta işlem sırasında uyanıktır. Kasık bölgesi ya da el bileğindeki atardamarlardan, ince plastik bir boruya benzeyen kateterler yardımı ile kalbe ulaşılır. Damar içerisindeki kateter yardımı ile; kalp boşluklarına ve kalbi besleyen damarlara (koroner arter) tıbbi bir boya maddesi verilerek bu bölgeler görünür hale getirilir. Kalp krizi, kalp spazmı ve koroner darlıkların neden olduğu hastalıkların tanısında kullanılmaktadır.
Kardiyak MR, göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT) ve Transözefageal Ekokardiyografi (TEE) kalp hastalıklarının tanısında kullanılan diğer görüntüleme yöntemleridir.
Tedavide amaç; hastanın mevcut şikayetini gidermek, ileri dönemde gelişecek kalp krizi gibi hayatı riske atan durumların önüne geçmek ve hastalığı kontrol altına almaktır.
Egzersiz ve beslenme diyetindeki düzenlemeler ile yaşam tarzında değişikliğe gidilebilir. İlaç ve cerrahi tedaviler kadar önemlidir. Yüksek tansiyon, obezite ve kolesterol hastalarında yapılan; besin ve tuz kısıtlamaları, fiziksel aktivitenin arttırılması, sigara ve alkol alışkanlıklarının bırakılması ile tedavide daha olumlu sonuçlar alınmakta ve kalp krizi riskini azaltmaktadır.
Ağız hijyenine dikkat edilerek enfektif endokardit gibi enfeksiyon hastalıklarının oluşmasının önüne geçilebilir.
Kalpteki problemin türüne göre ritim düzenleyici (antiaritmik) , pıhtılaşma önleyici (antikoagülan), pıhtı eritici (trombolitik), kan sulandırıcı ve kalp kasındaki enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi gibi birçok farklı ilaç tedavisi vardır. Hastanın ihtiyacına göre doktor tarafından en uygun ilaç ve dozu belirlenir.
Kalp kendi elektriksel iletim sistemi olan ve elektriksel uyarı oluşturabilen bir organdır. Bu elektriksel iletilerle kalp kasını uyararak düzenli nabız ritmi oluşturur ancak sinyal oluşumunda ya da iletiminde meydana gelen hasarlar ciddi kalp sorunlarına neden olmaktadır.
Kalp pilleri; bozulmuş olan kalp ritmini yeniden düzenleyen, düzenli nabız oluşturan ve kalp içine elektroşok uygulayabilen elektronik tıbbi cihazlardır. Ciddi ritim bozuklukları ve kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılmaktadır.
Sedasyon etkisindeki hastanın göğüs duvarı üzerindeki işlemin yapılacağı bölge lokal anestezi ile uyuşturulur. Köprücük kemiği altında 5-7 santimlik bir kesi yapılarak cilt dokusu altına pil cihazı sabitlenir ve kesi kapatılır.
Kalbe giden bozulmuş kan akımını düzeltmek; koroner arterlerde oluşmuş darlık ve tıkanma problemini gidermek için uygulanmaktadır. Günümüzde stent, sıklıkla kalp anjiyografisi ile yapılan görüntüleme işlemi sırasında uygulanmaktadır. Daralmış artere stent yerleştirmek için, katater içerisinden; inik balon üzerine yerleştirilmiş stent, kalp damarlarına ulaştırılır. Kateter ile daralmış olan bölgeye gelindiğinde, balon şişirilir ve stent arterin çapına uygun şekilde genişler. Bu şekilde stent damar iç duvarına uygun pozisyonda yerleştirilmiş olur. Balon söndürür ve geri çıkarılır. Stent yerleştirildiği noktada daimi olarak kalır. Stent tedavisi, kalbe ulaşan kan miktarını arttırır ve kalp krizi riskini azaltır.
Kardiyoloji hastalarındaki cerrahi işlemler, Kalp - Damar Cerrahisi bölümü tarafından uygulanmaktadır.